SoapZ leest graag ingrediëntenlijstjes (INCI genaamd). Bijna elk ingrediënt kun je opzoeken op het web en zo leer je er heel wat bij. En laat ik nou tegen de volgende meesterlijke afbeelding aan lopen… Hierop kun je vrij eenvoudig zien welke chemicaliën er tegenwoordig in cosmetica kunnen voor komen. En dat zijn er veel!
Bewustwording
Even vooraf: SoapZ is er niet op uit om je bang te maken. Wel om je uit te nodigen je meer bewust te worden van wat je koopt en wat je uiteindelijk smeert! Je hoeft niet alles uit te sluiten, en je hoeft ook niet alles te gebruiken. Er zijn veel alternatieven, als je een beetje om je heen kijkt.
Hier een lijstje van de meest schadelijke, of de meest verdachte bestanddelen (in het Engels, zodat je ook zelf gemakkelijk kunt zoeken op de termen):
- Antibacterials
- Coal Tar
- Diethanolamine (DEA)
- 1,4-Dioxane
- Formaldehyde
- Fragrance
- Lead and Mercury
- Nanoparticles
- Parabens
- Petroleum Distillates
- P-Phenylenediamine
- Hydroquinone
1. Antibacteriële bestanddelen: Met Triclosan aan kop. Studies hebben aangetoond dat het al in moedermelk is te vinden, en het wordt ervan verdacht de testosteronstofwisseling in de cellen te verstoren. En, goed nieuws voor de gebruikers van gewone zeep, er zijn genoeg studies die hebben aangetoond dat zeep net zo goed werkt tegen bacteriën! 🙂
2. Koolteer: In dierproeven (jammer, jammer) kankerverwekkend bevonden wanneer geïnjecteerd onder de huid. Zit vooral in shampoo tegen roos en crèmes tegen jeuk. Maar ook in de blauwe kleurstof in je tandpasta en de groene in je mondwater.
3. Diethanolamine (DEA): Mogelijk kankerverwekkend, hormoonbalans verstorend, berooft het lichaam van choline dat nodig is voor de hersenontwikkeling van de foetus. Kan ook als verontreiniging voorkomen in gerelateerde chemische stoffen zoals Cocamide DEA.
4. 1,4-Dioxane: Kankerverwekkend bij dieren en wellicht ook bij mensen, komt als verontreiniging voor bij de stof SLS (Sodium Laureth Sulfaat). Fabrikanten kunnen het er wel uit halen maar doen het vaak niet of niet zorgvuldig. Hier meer over SLS want dat is ook weer een verhaal apart.
5. Formaldehyde: Lange lijst van aandoeningen, zoals luchtwegaandoeningen, verstoring van het immuunsysteem en kanker. Komt voor als verontreiniging of abraakprodukt van een aantal soorten ureum. Nog steeds af en toe gebruikt in nagellak en wimperlijm.
6. Geurstoffen: met name in parfums komen ftalaten voor die zorgen voor verstoringen in de hormoonbalans, de vruchtbaarheid en de ontwikkeling van het ongeboren kind. Bovendien verdacht van het veroorzaken van obesitas (waarschijnlijk door de verstoring van de hormoonbalans). Je kunt deze mijden door geen commerciele parfums te gebruiken, maar essentiële olie.
7. Lood en kwik: Neurotoxisch (tast de zenuwen aan) en kan als verontreiniging voor komen in silicium, dat meestal in tandpasta is te vinden. Lood-acetaat zit in sommige soorten haarverf voor mannen. Het conserveringsmiddel Thimerosal (thiomersal) vind je in sommige mascara’s en het bevat kwik. (Ook zat het in vaccins in de VS, hier een artikel van NRC daarover, dit is een heel verhaal op zich, omdat de meningen over de schadelijkheid erg verdeeld zijn.)
8. Nanodeeltjes: Worden zo genoemd omdat ze zo klein zijn dat ze de celwanden kunnen binnendringen. Zink- en titaniumdioxide worden gebruikt in veel cosmetica. Beiden worden gebruikt in zonnebrandcrème. Ze vormen een beschermend filter op de huid en kunnen daarin niet doordringen omdat de deeltjes te groot zijn. Titaniumdioxide wordt ook vaak gebruikt om crèmes en zeep witter te maken. In nano-vorm is het een ander verhaal. Want die deeltjes kunnen door de huid heen dringen. En in die vorm maken ze een middel juist transparant. Populair in transparante zonnebrandmiddelen, want dat laat geen witte waas achter. Deeltjes groter dan 100 nanometer kunnen niet door de huid heen dringen.
9. Parabenen: methyl-, ethyl-, propyl-, butyl-, isobutylparabeen, het zijn conserveringsmiddelen die een wijd scala aan toepassingsmogelijkheden hebben. Iedere crème bestaat uit een mengsel van vetten/olie en water en vanwege het water moet die geconserveerd zijn. Volgens de cosmeticawetgeving is dat verplicht en er zijn weinig uitzonderingen. Sodium methylparabeen is in de EU verboden. Diverse parabenen zijn in verband gebracht met het uit balans brengen van de hormoonstofwisseling, sommige tastten het sperma van de proefdieren aan (muizen).
Parabenen breken af in het menselijk lichaam tot de vorm-hydroxybenzoic acid, dat oestogene activiteit vertoont in borstkankercelculturen (om het volgens vertaling ingewikkeld te zeggen).
10. Petroleumdistillaten: Als petroleum of liquid paraffin nog te vinden in bijvoorbeeld voetpoeder of mascara in de VS. In de EU verboden wegens mogelijk kankerverwekkende eigenschappen.
11. P-Phenylenediamine: In haarverf, het kan zenuwaandoeningen, long-irritatie en heftige allergische reacties veroorzaken (kapperseczeem die een aantal jaren geleden de kop op stak, sindsdien zijn samenstellingen van de verven over het algemeen verbeterd). Staat soms ook op lijstjes vermeld als 1,4-Benzenediamine; p-Phenyldiamine and 4-Phenylenediamine.
12. Hydroquinone: In middelen die de huid lichter moeten maken, in moisturizers, neurotoxisch en allergeen, mogelijk kankerverwekkend in proefdieren. Soms als verontreiniging aanwezig en dan staat het niet in de ingrediëntenlijst (INCI).
Bron: http://www.unhealthyearth.com/2012/04/12-chemicals-in-cosmetics.html
Er zijn nog meer verdachte stoffen die niet in deze lijst voorkomen. Zoals Aluminium Hydrate, aluminiumzouten die snel opgenomen worden in de huid, en zelfs sneller in de combinatie met propylene glycol. Een verdachte combi, die veel gevonden wordt in anti-perspirants. de populaire deo’s tegen witte strepen in kleding. Aluminium wordt in verband gebracht met Alzheimer’s en borstkanker. Ook niet genoemd in het plaatje zijn kleurstoffen in de vorm van vloeibare cosmetische kleurstoffen en mica’s.
Voors en tegens?
Er zijn veel onderzoeken gedaan naar de schadelijkheid van chemicaliën in cosmetica en verzorgingsprodukten. Er zijn ook even zovele onderzoeken die concluderen dat het allemaal niet zo’n vaart loopt. Misschien heeft het zin een van die laatste onderzoeken eens helemaal na te lopen op origine. Omdat veel ‘wetenschappelijke’ onderzoeken uiteindelijk gefinancierd zijn door de industrie…
Zelf onderzoeken?
Kijk op de verpakkingen naar de INCI (international nomenclature of cosmetic ingredients) lijst. Of zoek die op internet als je de verpakking niet hebt, of twijfelt over de aanschaf. Je kunt dan vervolgens zoeken op ingrediënt.
Hand in eigen boezem
Lekker lijstje hierboven, nietwaar? Maar het wordt natuurlijk tijd voor SoapZ om de hand in eigen boezem te steken. Wat gebruikt SoapZ niet? En aan welke stoffen ‘bezondigen’ we ons nog wel?
Niet:
We vermoeden dat we van de hele lijst niets gebruiken. Maar zeker weten kunnen we dat nog niet. Dat komt doordat er stofjes mee kunnen komen als verontreiniging in enkele ingrediënten we gebruiken (zie hierna: titaandioxide).
Wel:
Een enkele keer gebruikt SoapZ titaandioxide om zeep witter te maken. Niet in nanodeeltjes, uiteraard. De grote deeltjes kunnen niet door de huid heen komen. Maar ook hierover zijn de meningen verdeeld. Kleurstoffen in de vorm van vloeibare kleuren of mica’s gebruiken we voor een deel van de zeep. Er zijn altijd mensen die graag een kleurig, geurig zeepje willen hebben en het is zo leuk om te maken! Misschien stappen we er in de toekomst wel vanaf.
Parfum gebruikt SoapZ soms, in de vorm van speciaal voor het maken van zeep ontwikkelde parfumolie. Waar het kan nemen we een variant die speciaal anti-allergeen is. Ftalaten zitten er meestal niet in, deze zitten vooral in de grote merken commerciële parfums. SoapZ heeft er de beschrijvingen op nagelezen, maar geen ftalaten gevonden.
Toch zijn er genoeg mensen die liever geen kunstmatige geurstoffen willen. Als alternatief gebruiken we essentiële olie. Dit is puur natuur, maar niet in alle gevallen onschadelijk. Ook hiervoor kunnen mensen allergisch zijn.
Puur natuur?
Voor mensen die zo veel mogelijk verdachte stoffen willen vermijden maakt SoapZ gewoon zeepjes zonder kunstmatige kleur- en geurstoffen. Zodat ook voor de gevoelige huid genoeg keus is. Simpel.
Update: een interessant artikel over hormoonverstorende stoffen in cosmetica, schoonmaakmiddelen e.d. vind je bij De Correspondent, hier.
